کنتاکتور چیست؟
●● کنتاکتور چیست؟
کنتاکتور یک وسیله الکتریکی است که به طور گسترده برای روشن و خاموش کردن مدارها استفاده می شود. به این ترتیب، کنتاکتورهای الکتریکی زیر مجموعه ای از کلیدهای الکترومغناطیسی را تشکیل می دهند که به عنوان رله شناخته می شوند.
رله یک دستگاه سوئیچینگ الکتریکی است که از یک سیم پیچ الکترومغناطیسی برای باز و بسته کردن مجموعه ای از کنتاکت ها استفاده می کند. این عمل منجر به روشن یا خاموش شدن مدار (برقراری یا قطع شدن مدار) می شود. کنتاکتور نوع خاصی از رله است، اگرچه تفاوت های مهمی بین رله و کنتاکتور وجود دارد.
کنتاکتورها اصولاً برای استفاده در برنامه هایی طراحی شده اند که مقدار زیادی جریان نیاز به تعویض دارد. اگر به دنبال تعریف مختصر کنتاکتور الکتریکی هستید، می توانید چیزی شبیه به زیر بگویید:
کنتاکتور یک وسیله کلید کنترل الکتریکی است که برای باز و بسته کردن مکرر مدار طراحی شده است. کنتاکتورها معمولاً برای کاربردهای دارای جریان بالاتر نسبت به رله‌های استاندارد استفاده می‌شوند که کار مشابهی را با سوئیچینگ جریان کم انجام می‌دهند.
●● کنتاکتورها برای چه مواردی استفاده می شوند؟
● یک کنتاکتور الکتریکی در طیف گسترده ای از موقعیت ها استفاده می شود که در آن نیاز به قطع و وصل مکرر برق به یک مدار وجود دارد. مانند سوئیچ های رله، آنها برای انجام این کار در هزاران سیکل طراحی و ساخته شده اند.
● کنتاکتورها عمدتاً برای کاربردهای توان بالاتر نسبت به رله انتخاب می شوند. این به دلیل توانایی آنها در اجازه دادن به ولتاژها و جریانهای کم برای سوئیچ کردن، یا چرخه برق، یک مدار ولتاژ/جریان بسیار بالاتر است.
● به طور معمول، یک کنتاکتور در شرایطی استفاده می شود که بارهای برق باید به طور مکرر یا سریع خاموش و روشن شوند. با این حال، می‌توان آنها را به گونه‌ای پیکربندی کرد که هنگام فعال شدن، مدار را روشن کنند (معمولاً باز یا بدون کنتاکت)، یا برای قطع برق مدار در صورت فعال شدن (معمولاً بسته یا کنتاکت‌های NC).
● دو کاربرد کلاسیک برای کنتاکتور به عنوان راه‌انداز موتور الکتریکی – و در سیستم‌های کنترل روشنایی پرقدرت.
● هنگامی که یک کنتاکتور به عنوان راه‌انداز مغناطیسی برای موتور الکتریکی استفاده میشود، معمولاً طیف وسیعی از ویژگی‌های ایمنی دیگر مانند قطع برق، حفاظت از اتصال کوتاه، حفاظت از اضافه بار و حفاظت در برابر ولتاژ را نیز ارائه می‌کند.
● کنتاکتورهایی که برای کنترل تاسیسات روشنایی پرقدرت استفاده می‌شوند، اغلب در یک سیستم چیده می‌شوند تا مصرف برق کلی را کاهش دهند. این آرایش شامل دو سیم پیچ الکترومغناطیسی است که پشت سر هم کار می کنند. یک سیم پیچ، تماس های مدار را در صورت روشن شدن کوتاه می بندد و آنها را به صورت مغناطیسی بسته نگه می دارد. سیم پیچ دوم با روشن شدن دوباره آنها را باز می کند. این نوع از راه اندازی به ویژه برای اتوماسیون راه اندازی های اداری، تجاری و صنعتی در مقیاس بزرگ رایج است. این اصل مانند نحوه کار یک رله چفت کننده است، اگرچه رله دوم بیشتر در مدارهای کوچکتر با بارهای کاهش یافته استفاده می شود.
● از آنجایی که کنتاکتورها به طور خاص برای این نوع کاربردهای ولتاژ بالا در نظر گرفته شده اند، از نظر فیزیکی بزرگتر و قوی تر از دستگاه های سوئیچینگ رله استاندارد هستند. با این حال، بیشتر کنتاکتورهای الکتریکی هنوز به گونه ای طراحی شده اند که به راحتی قابل حمل و نصب باشند و به طور کلی برای استفاده در میدان بسیار مناسب در نظر گرفته می شوند.
●● کنتاکتورها چگونه کار می کنند؟
برای درک بهتر نحوه عملکرد یک کنتاکتور، دانستن سه جزء اصلی هر دستگاه کنتاکتور الکتریکی هنگام مونتاژ مفید است. اینها معمولاً سیم پیچ، کنتاکت ها و محفظه دستگاه هستند.
● سیم پیچ یا آهنربای الکتریکی جزء کلیدی یک کنتاکتور است. بسته به نحوه راه‌اندازی دستگاه، هنگام دریافت برق، عملکرد خاصی را روی کنتاکت‌های سوئیچ انجام می‌دهد (باز کردن یا بستن آنها).
● کنتاکت ها اجزایی از دستگاه هستند که برق را در مدار سوئیچینگ انتقال می دهند. انواع مختلفی از کنتاکت ها در اکثر کنتاکتورها وجود دارد، از جمله فنرها و کنتاکت های برق. هر نوع عملکرد خاصی را در انتقال جریان و ولتاژ انجام می دهد
● محفظه کنتاکتور یکی دیگر از قطعات مهم دستگاه است. این محفظه ای است که سیم پیچ و کنتاکت ها را احاطه کرده و به عایق بندی اجزای کلیدی کنتاکتور کمک می کند. این محفظه از کاربران در برابر لمس تصادفی هر بخش رسانای سوئیچ محافظت می کند و همچنین محافظت قوی در برابر خطراتی مانند گرم شدن بیش از حد، انفجار و خطرات محیطی مانند آلودگی و رطوبت ارائه می دهد.
● اصل عملکرد یک کنتاکتور الکتریکی ساده است. هنگامی که سیم پیچ الکترومغناطیسی جریانی از آن عبور می کند، میدان مغناطیسی ایجاد می شود. این امر باعث می شود که بوبین داخل کنتاکتور با توجه به کنتاکت های الکتریکی به روش خاصی حرکت کند.
بسته به نحوه طراحی دستگاه خاص و نقشی که برای آن در نظر گرفته شده است، معمولاً باز یا بسته شدن کنتاکت ها میشود.
1- اگر کنتاکتور به طور معمول باز (NO) طراحی شده باشد، تحریک سیم پیچ با ولتاژ، کنتاکت ها را به هم فشار می دهد، مدار را برقرار می کند و اجازه می دهد تا برق در اطراف مدار جریان یابد. وقتی سیم پیچ قطع شود، کنتاکت ها باز می شوند و مدار خاموش می شود. بیشتر کنتاکتورها اینگونه طراحی می شوند
2- یک کنتاکتور معمولی بسته (NC) برعکس عمل می کند. مدار کامل است (تماس ها بسته است) در حالی که کنتاکتور بدون برق است اما هر زمان که جریانی به آهنربا الکتریکی وارد شود قطع می شود (تماس ها باز می شود). این یک پیکربندی کمتر رایج برای کنتاکتورها است، اگرچه یک تنظیم جایگزین نسبتا رایج برای کلیدهای رله استاندارد است.
کنتاکتورها می توانند به سرعت این وظیفه سوئیچینگ را در طی هزاران (یا در واقع میلیون ها) چرخه در طول عمر کاری کامل خود انجام دهند.
●● تفاوت بین کنتاکتور و رله
اگرچه قبلاً بیان کرده‌ایم که کنتاکتورها برای کاربردهای توان بالاتر نسبت به رله‌ها استفاده می‌شوند، درک تفاوت‌های فنی کامل بین کنتاکتور و رله کمی پیچیده‌تر است.
یک لیست کامل تر از تفاوت های بین کنتاکتور و رله شامل موارد زیر است:
1- ظرفیت بار. کنتاکتورها به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که کاربردهای سوئیچینگ توان بسیار بالاتری را نسبت به رله های کنترلی انجام دهند. رله‌ها معمولاً برای استفاده با بارهای حدود 5A-15A رزرو می‌شوند و اغلب آنها برای 10A یا کمتر رتبه‌بندی می‌شوند.
2- تماس با استانداردها کنتاکتورها تقریباً همیشه در یک پیکربندی معمولی باز (NO) تنظیم می شوند. این بدان معنی است که مدار فقط زمانی برقرار می شود که آهنربای الکتریکی در کنتاکتور جریان دریافت می کند.اما در رله ها با هر دو کنتاکت NO و NC به راحتی میتوانیم مشاهده کنیم.
3- حفاظت و ویژگی های ایمنی. کنتاکتورها معمولاً طیف گسترده‌تری از بریدگی‌ها و حفاظت‌های ایمنی را ارائه می‌کنند که نشان دهنده این واقعیت است که آنها برای کاربردهای توان بالاتر طراحی شده‌اند. در واقع، نوع خاصی از کلید معروف به رله اضافه بار است که به طور خاص برای استفاده در جلوگیری از داغ شدن بیش از حد ماشین‌آلات و مدارهای قدرت طراحی شده است.
● در جاهای دیگر، نمونه های رایج از ویژگی های ایمنی کنتاکتور استاندارد عبارتند از:
1- کنتاکت های فنری، برای قطع یک مدار الکتریکی در صورت خاموش بودن کنتاکتور
2- حفاظت اضافه بار که در صورت دریافت نوسان جریان برای یک دوره معین، راه اندازی می شود
3- سرکوب قوس مغناطیسی، که هر قوس جریانی را مجبور می‌کند که مقدار بیشتری را نسبت به انرژی که حمل می‌کند طی کند.
4- با توجه به اینکه کنتاکتورها برای کاربردهای سنگین و توان بالاتر در نظر گرفته شده اند، از نظر فیزیکی بزرگتر و سنگین تر از رله هستند و سرعت سوئیچینگ آنها به طور قابل توجهی کندتر است. آنها همچنین در بیشتر موارد گرانتر از رله هستند و به دلیل سیم پیچ های الکترومغناطیسی بزرگتر، انرژی بیشتری مصرف می کنند.
●● راهنمای انتخاب کنتاکتور
انواع مختلفی از کنتاکتورها برای خرید آنلاین در انگلستان و جاهای دیگر در دسترس هستند، از جمله کنتاکتورهای تک فاز و کنتاکتورهای سه فاز.
انتخاب بهترین کنتاکتور الکتریکی برای یک کاربرد معین مستلزم ارزیابی دقیق معیارها، ویژگی ها و مشخصات مهم مختلف است. الزامات بار و درجه بندی توان (ولتاژ و جریان) همیشه از مهم ترین ملاحظات خواهد بود.
●● انواع کنتاکتور
● کنتاکتور مغناطیسی
کنتاکتور سوئیچ مغناطیسی به طور کامل از طریق الکترومغناطیس کار می کند و بنابراین برای انجام مداوم نقش خود نیازی به مداخله مستقیم ندارد. این امر آن را به یکی از طراحی های کارآمدتر و قابل اعتماد تبدیل می کند زیرا سوئیچینگ الکترومغناطیسی فقط به مقدار کمی نیرو نیاز دارد. همچنین کارکرد کامل کنتاکتور از راه دور را امکان پذیر می کند. امروزه تقریباً تمام کنتاکتورهای الکتریکی بر این اساس کار می کنند.
● رتبه بندی سوئیچ و رتبه بندی سیم پیچ (ولتاژ و جریان تماس)
رتبه بندی سوئیچ کنتاکتور معمولاً به عنوان دو معیار جداگانه – حداکثر ولتاژ سوئیچینگ و حداکثر جریان سوئیچینگ ارائه می شود. حد بالای ولتاژ و جریانی که یک طرح، برند یا مدل کلید می تواند از عهده آن برآید، همیشه باید مستقیماً از نظر الزامات مدار یا موتوری که در آن استفاده می شود ارزیابی شود.
در حالی که یک محصول ممکن است به عنوان کنتاکتور 230 ولت، کنتاکتور 240 ولت، یا کنتاکتور 1000 ولت DC ذکر شود، مشخصات دقیق تر سازنده معمولاً به حداکثر ولتاژ سیم پیچ، رتبه جریان تماس، رتبه ولتاژ تماس و رتبه بندی توان کلی دستگاه اشاره مستقیم دارد. آنها همچنین تعداد کنتاکت های کمکی، نوع ترمینال، پیکربندی حالت عادی و دمای حداقل و حداکثر کار را فهرست می کنند. کنتاکتورها نسبت به رله ها گرمای بیشتری تولید می کنند و در انتخاب واحد مناسب برای نصب باید این را در نظر گرفت.
بسته به کاربرد مورد نظر ماژول، درجه بندی های مختلف الکتریکی برای کنتاکتورها اغلب به عنوان مقاومتی یا القایی داده می شود. درجه بندی مقاومتی برای کنتاکتورهایی که با المنت های گرمایشی یا تاسیسات کنترل روشنایی استفاده می شوند رایج تر است، در حالی که رتبه بندی بار القایی برای موتورها، ترانسفورماتورها و شیر برقی رایج تر است.
همچنین شایان ذکر است که ولتاژ سیم پیچ کنتاکتور (ولتاژ مدار کنترل) لزوماً نباید با ولتاژ بار در حال روشن و خاموش شدن یکسان باشد. به عنوان مثال، ولتاژ سیم پیچ می تواند 24VDC باشد، اما موتور روشن و خاموش می تواند 400VAC باشد. ولتاژهای سیم پیچ معمولی موجود شامل 12، 24، 48، 110، 230 و 400 ولت است.
●● سوالات متداول
1- شایع ترین دلیل خرابی کنتاکتور چیست؟
دلایل متعددی وجود دارد که چرا یک کنتاکتور الکتریکی ممکن است دچار خرابی شود و نیاز به تعمیر یا تعویض داشته باشد. متداول ترین روش جوشکاری تماسی پلاتین است که در آن کنتاکت های دستگاه در یک موقعیت گیر کرده یا ذوب می شوند.
این معمولاً نتیجه جریانهای هجومی بیش از حد، ولتاژهای کنترل ناپایدار، زمان‌های انتقال بسیار کم بین جریانهای پیک بالا، یا صرفاً به دلیل سایش و پارگی طبیعی است. حالت دوم معمولاً به صورت سوختن تدریجی آلیاژهای پوشش دهنده پلاتین های تماس ظاهر می شود و باعث می شود مس در معرض زیرین به هم جوش بخورد.
2- یکی دیگر از دلایل کمتر رایج برای خرابی کنتاکتور، سوختن سیم پیچ است که اغلب به دلیل ولتاژ بیش از حد (یا ناکافی) در دو انتهای سیم پیچ الکترومغناطیسی ایجاد می شود. ورود خاک، گرد و غبار یا رطوبت به شکاف هوای اطراف سیم پیچ نیز می تواند یکی از عوامل موثر باشد.
● معنی A1 و A2 در کنتاکتور چیست؟
A1 و A2 روی کنتاکتور معمولاً به هر دو انتهای مجموعه سیم پیچ الکترومغناطیسی اشاره دارد. اکثر سازندگان کنتاکتور از A1 و A2 برای تعیین دو پایانه اتصال برق به سیم پیچ مغناطیسی کنتاکتور استفاده می کنند.
13● و 14 در کنتاکتور چیست؟
13 و 14 روی کنتاکتور نیز به عناوین رایج سازنده اشاره دارد. در این مورد، آنها برای برچسب زدن پایانه های روی کنتاکت های معمولی باز در دستگاه استفاده می شوند.
https://uk.rs-online.com/web/generalDisplay.html?id=ideas-and-advice/contactors-guide
ثبت ديدگاه