صنایع نساجی یکی از مهمترین عوامل آلوده کننده محیط زیست می باشند .زیرا در فرآیندهای تولید حجم زیادی آب مصرف می کنند که در نهایت به شکل فاضلاب دفع‌می گردد که باید تصفیه پساب صورت گیرد.

بررسی های نشان داده است که سالانه حدود ‭۴۰‬ میلیون تن منسوجات در جهان تولید می‌شود که پساب تولیدی حاصل از آنها حدود‭۴ ‬ تا‭۸ ‬ میلیون مترمکعب در سال می‌باشد .عملیات رنگرزی و تکمیلی رنگ در صنایع نساجی سهم عمده‌ای را در تولید فاضلاب دارند .در طی فرآیند رنگرزی حدود‭۵ – ۲۰‬درصد از رنگ به علت عدم تثبیت کامل آن بر روی پارچه وارد فاضلاب می‌گردد .فاضلاب صنایع نساجی یک محلول با متنوع) با توجه به فرآیند مورد استفاده(، دما و بالا، با قابلیت تجزیه پذیری پایین بوده و به شدت رنگی می‌باشند .

لازم است تا قبل از تخلیه به منابع آبی به منظور مطابقت با قوانین زیست محیطی تصفیه شوند .

تاکنون از روش متعدد فیزیکی، شیمیایی و فیزیکوشیمیایی مانند ترسیب، انعقاد شیمیایی، صافی شنی کند، تبادل یونی، جذب بر روی کربن فعال، حذف شیمیایی با عوامل اکسید کننده مانند کلر، ازن، پر اک‌پر اکسید هیدروژن، پرمنگنات پتاسیم، فرآیندهای غشایی مانند نانوفیلتراسیون، اسمز معکوس و فرآیندهای تجزیه بیولوژیکی برای حذف رنگ از فاضلاب و تصفیه فاضلاب استفاده شده است .
اگر چه این روش ها موثر به نظر می‌رسند ولی محدودیت آنها اغلب راندمان پایین و هزینه بالا می باشد .در سال‌های اخیر روش‌های الکتروشیمیایی به طور موفقیت آمیزی تصفیه فاضلاب رنگی بکارگرفته شده‌اند .

یکی از مهمترین آنها روش انعقاد الکتریکی است

هدف از این مطالعه تعیین پارامترهای موثر بر کارایی فرآیند انعقاد الکتریکی در حدف رنگ از فاضلاب صنعت نساجی پلی آکریلیک می‌باشد .

این مطالعه از نوع تجربی در مقیاس آزمایشگاهی در یک راکتور الکتروشیمیایی و به صورت ناپیوسته بر روی فاضلاب واقعی کارخانه کرک نخ سمنان انجام شد .آزمایشات با بررسی اثر پارامترهای موثر شدت جریان کاربردی‭( ۵/۰‬ ، ‭۵/۱‬ و ‭۵/۲‬ آمپر(، زمان واکنش‭(۲۰‬ ، ‭۴۰‬ و تصفیه پساب رنگی بکارگرفته شده‌اند .

یکی از مهمترین آنها روش انعقاد الکتریکی است .هدف از این مطالعه تعیین پارامترهای موثر بر کارایی فرآیند انعقاد الکتریکی در حدف رنگ از فاضلاب صنعت نساجی پلی آکریلیک می‌باشد .این مطالعه از نوع تجربی در مقیاس آزمایشگاهی در یک راکتور الکتروشیمیایی و به صورت ناپیوسته بر روی فاضلاب واقعی کارخانه کرک نخ سمنان انجام شد .

آزمایشات با بررسی اثر پارامترهای موثر شدت جریان کاربردی‭( ۵/۰‬ ، ‭۵/۱‬ و ‭۵/۲‬ آمپر(، زمان واکنش‭(۲۰‬ ، ‭۴۰‬ و ‭۶۰‬ دقیقه (،‭۴ , ۷ ‬ و ‭( ۹‬و نوع الکترود ( آهن و آلومینیوم) انجام پذیرفت.سپس میزان حذف پارامترهای رنگ و مورد بررسی قرار گرفت .

نتایج نشان داد :

که فرآیند انعقاد الکتریکی با الکترودهای آهن و آلومینیوم به نحو موثری می تواند رنگ و ‭cod‬ را از فاضلاب حذف نماید .همچنین با افزایش شدت جریان الکتریکی و زمان واکنش کارایی فرآیند با هر دو نوع الکترود آهن و آلومینیوم افزایش یافت، اما افزایش منجر به کاهش کارایی الکترود آلومینیوم و افزایش کارایی الکترود آهن شد .

شرایط بهینه برای الکترود آلومینیوم در شدت جریان ‭۵/۱‬ آمپر، زمان واکنش ‭۶۰‬دقیقه و طبیعی فاضلاب حاصل شد‭(۴ )‬ ، که در آن کارایی حذف رنگ و ‭۸۶‬ درصد بود .میزان مصرف انرژی، مصرف الکترود و هزینه عملیاتی در این شرایط به ترتیب‭۵/۳۷‬ ، ‭۰۵۲/۰‬ و ‭۲۹۰۰۰‬ ریال حاصل شد .شرایط بهینه برای الکترود آهن در شدت جریان ‭۵/۱‬ آمپر، زمان واکنش ‭۶۰‬ دقیقه و ‭۹ ‬ یافت شد، که در آن کارایی حذف رنگ و به ترتیب ‭۹۲‬ و ‭۸۹‬ درصد بود .

میزان مصرف انرژی، مصرف الکترود و هزینه عملیاتی در این‌شرایط به ترتیب‭۵۲/۲۶‬ ، ‭۱۶/۰‬ و ‭۲۱۸۹۰‬ ریال حاصل شد .بنابراین فرآیند انعقاد الکتریکی با الکترود آهن ضمن داشتن کارایی مطلوب تر نسبت به آلومینیوم، مصرف انرژی و هزینه عملیاتی کمتری دارد .با توجه به مصرف انرژی می‌توان نتیجه گرفت که این فرآیند برای تصفیه پساب  هزینه بر است .

اما به دلیل وجود ترکیبات آروماتیک و مقاوم به تجزیه بیولوژیکی در فرآیندهای حذف های صرف رنگ از فاضلاب، به ویژه سازگار بودن آن با محیط زیست، هزینه شده می‌تواند قابل قبول باشد.فاضلاب نساجی و همچنین ناکافی و غیرموثر بودن روش‌های تصفیه معمول برای حذف رنگ، این فرآیند می‌تواند به عنوان یک روش تصفیه و یا پیش تصفیه برای این نوع فاضلاب بکار رود .همچنین با توجه به مزایای متعدد فرآیند انعقاد الکتریکی نسبت به سایرفرایندهای حذف رنگ از فاضلاب ،به ویژه سازگار بودن آن با محیط زیست، هزینه های صرف‌شده می تواند قابل قبول باشد.

»»» مشاهده مقالات دیگر

منبع : دانشگاه بهشتی